ជំពូកទី: តម្រូវផ្សេងៗរបស់សារពាង្គកាយ

មេរៀនទីតម្រូវប្រសាទ

ជីវវិទ្យាថ្នាក់ទី12

តម្រូវប្រសាទ,ប្រព័ន្ធប្រសាទ,neuron system,neuron,សត្វឥតឆ្អឹងកង,ប្រូទីស,អ៊ីត,ជន្លេន,កណ្តូប,មនុស្ស,សត្វឆ្អឹងកង,រូបផ្គុំប្រព័ន្ធប្រសាទ,នាទីប្រព័ន្ធប្រសាទ,ណឺរ៉ូន,កោសិកាប្រសាទ,អាំងភ្លុចប្រសាទ,ស៊ីណាប់,មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទ,ខួរក្បាល,ខួរធំ,ខួរតូច,ខួរកញ្ចឹងក,បរិមណ្ឌលប្រសាទ,Khmer biology,biology grade 12,biology Khmer grade 12,Khmer biology grade 12,ជីវវិទ្យា,ជីវវិទ្យាទី12,ជីវវិទ្យាទី12 and,ជីវះវិទ្យាថ្នាក់ទី12,ជីវៈវិទ្យាថ្នាក់ទី12,រៀនជីវវិទ្យា,មេរៀនជីវវិទ្យា,ថ្នាក់ទី១២,ថ្នាក់ទី 12


ទស្សនាវីដេអូបង្រៀនខាងក្រោម

ស្លាយ

សត្វឆ្អឹងកងប្រើប្រាស់បណ្តាញប្រសាទ (ណឺរ៉ូន) ដើម្បីទទួលព័ត៌មានពី​ខាង​​ក្នុង​​​សារពាង្គកាយ និងបរិស្ថានខាងក្រៅ និង​បញ្ជូន​ព័ត៌មាន​ទាំង​ឡាយ​ទៅ​​កោសិកាផ្សេង​ៗ​​ព្រមទាំងបញ្ជូនទៅសាច់ដុំ និង​ក្រពេញ​ទាំង​អស់​នៃសារពាង្គ​កាយ។
.​ តម្រូវប្រសាទសត្វឥតឆ្អឹងកង
. តម្រូវប្រសាទប្រូទីស
ប្រូទីសគ្មានប្រព័ន្ធប្រសាទពិតប្រាកដទេ
តំណប​រំញោច​ប្រូទីស​ប្រព្រឹត្ត​ទៅតាមរបៀប​​ម្រសម្រួល​ពិសេស​របស់វា​ដូចជា​​ប្រូទីស​ខ្លះ​មានរោមញ័រពិសេសដែល​​មាននាទី​​ដូចជា​ណឺរ៉ូន​របស់សត្វថ្នាក់ខ្ពស់​​ភាគច្រើន។ ដូចជា​​ប៉ារ៉ាមេស៊ី​​ប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងស្ថិតនៅផ្នែក​​គល់​​នៃ​​រោមញ័រ។ ប្រព័ន្ធនេះត្រួត​​ពិនិត្យ​​ចលនា​​របស់​​រោមញ័រ ដែលធ្វើ​​ឲ្យវាអាចឆ្លើយតប​​នឹង​​រំញោច​​ផ្សេងៗ។ តែ​​ប្រូទីស​​ខ្លះ​មាន​​ធាតុ​កោសិកា​​ដែល​​ជា​សរីរាង្គវិញ្ញាណ​​សម្រាប់​​ទទួល ​និង​​ឆ្លើយ​តប​​ទៅ​​នឹង​​រំញោច។
.តម្រូវប្រសាទអ៊ីត
ប្រព័ន្ធប្រសាទរបស់អ៊ីតមានលក្ខណៈដូចជាណឺរ៉ូនភ្ជាប់ពីមួយទៅមួយ​បង្កើតបានជាបណ្តាញសរសៃប្រសាទ ដែល​ភ្ជាប់កោសិកាធ្នួលពិ​សេស​ស្ថិត​​នៅ​​ក្នុងភ្នាសនៃសារពាង្គកាយជាមួយសាច់ដុំ និងកោសិកា​ក្រពេញ​គ្រប​ដណ្ដប់​​ពាសពេញ​​សារពាង្គកាយអ៊ីត។ កោសិកា​វិញ្ញាណ​ប្រមូល​ផ្តុំ​យ៉ាង​ច្រើននៅក្បែរមាត់។ ចេញ​​ពីកោសិកា​​វិញ្ញាណ ភីបប្រសាទ​ភ្ជាប់​ទៅ​នឹង​កោសិកា​កាយវិញ្ញាណ​​ផ្សេងៗ​​ទៀតបង្កើត​​​ជា​បណ្ដាញ​ប្រសាទ​ទាំងមូល​។
តម្រូវប្រសាទអ៊ីត, ប្រព័ន្ធប្រសាទអ៊ីត, អ៊ីត, អ៊ីតឆ្លើយតបទៅនឹងរំញោច
អ៊ីត​​ឆ្លើយ​តប​ទៅ​នឹង​រំញោច​បាន​ដូចជា​នៅ​ពេល​ផ្នែក​ណា​មួយ​នៃ​សារពាង្គកាយ​​ទទួល​បាន​រំញោច​​អាំងភ្លុច​ប្រសាទ​​សាយ​យឺតៗ ចេញ​ពី​កន្លែង​រំញោច​​ទៅ​ពាសពេញ​​បណ្តាញ​​សរសៃ​​ប្រសាទ​ទាំង​មូល​នៃ​សារពាង្គកាយ ធ្វើ​ឲ្យ​គ្រប់​​កោសិកា​​សាច់​ដុំ​​នៃ​​សារពាង្គកាយ​ឆ្លើយ​តប​នឹង​រំញោច។
. តម្រូវប្រសាទជន្លេន
ប្រព័ន្ធប្រសាទ​របស់​ជន្លេន​រួម​មាន មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទ និង​​បរិមណ្ឌល​ប្រសាទ។
- មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទ : មានខួរក្បាល ដែលភ្ជាប់​ជា​មួយ​សរសៃ​ប្រសាទ​ពោះរឹងមួយគូរ។ សរសៃ​ប្រសាទ​នេះ​រីក ធំនៅតាមកង់​នីមួយៗ ហៅថា​​កង់គ្លីយ៉ុង។
- បរិមណ្ឌលប្រសាទ : កើតពីបណ្តាញសរសៃប្រសាទចំហៀងជាច្រើន ដែល​បន្តគឺ​មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទទៅគ្រប់ផ្នែកទាំងអស់នៃសារពាង្គកាយ។ ​សរសៃ​​ប្រសាទ​នោះមានណឺរ៉ូនវិញ្ញាណ និងណឺរ៉ូនចលករ (ម៉ូទ័រ)។
តម្រូវប្រសាទជន្លេន, ប្រព័ន្ធប្រសាទជន្លេន, ជន្លេន, ជន្លេនឆ្លើយតបទៅនឹងរំញោច, មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទ, បរិមណ្ឌលប្រសាទ

ប្រព័ន្ធប្រសាទ​របស់​​ជន្លេនមានលក្ខណៈងាយជាងសរីរាង្គ​វិញ្ញាណ​​​របស់កណ្តូប​ពីព្រោះ​ជន្លេនមានសរីរាង្គវិញ្ញាណតិច(ស្បែក) ចំណែកកណ្តូបមានសរីរាង្គវិញ្ញាណច្រើន (ភ្នែក ពុក និងជីវ្ហាវិញ្ញាណ) ហើយការ​ឆ្លើយ​តប​របស់​ជន្លេន​មាន​លក្ខណៈ​ងាយ​​​ជាង​កណ្តូប។
គំនូសបំប្រួញបង្ហាញពីអាំងភ្លុចប្រសាទក្នុងខ្លួនជន្លេន
រំញោច ធ្មួលវិញ្ញាណ(ស្បែក)  ណឺរ៉ូនវិញ្ញាណនាំ អន្តរណឺរ៉ូន ណឺរ៉ូចលករ សាច់ដុំឬក្រពេញ
.. តម្រូវប្រសាទកណ្តូប
ប្រព័ន្ធប្រសាទកណ្តូបមានលក្ខណៈស្រដៀងគ្នានឹងជន្លេនដែរ។ ប្រព័ន្ធ​​ប្រសាទ​​​របស់វាមានខួរក្បាលសរសៃប្រសាទពោះរឹងមួយ​​គូ និង​​កង់គ្លីយ៉ុង​​ដែល​​ស្ថិតនៅ​​តាម​​បណ្តោយដងខ្លួន។ កណ្តូបមានភ្នែក ពុក និងជីវ្ហាវិញាណដែលឆ្លើយតបនឹង​​រំញោច​​ផ្សេងៗ។
តម្រូវប្រសាទកណ្ដូប, ប្រព័ន្ធប្រសាទកណ្ដូប, កណ្ដូប, កណ្ដូបឆ្លើយតបទៅនឹងរំញោច, មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទ, បរិមណ្ឌលប្រសាទ
        ប្រព័ន្ធប្រសាទ​របស់​​កណ្តូប​មានការវិវត្តន៍ខ្ពស់ជាងសរីរាង្គវិញ្ញាណជន្លន​ព្រោះ​កណ្តូប​មាន​ភ្នែក ពុក និងជិវ្ហាវិញ្ញាណ​ដែល​ឆ្លើយតប​នឹង​រំញោច ហើយការឆ្លើយ​​តប​​ទៅ​​នឹរំញោចតាមវីធីស្មុកស្មាញជាងជន្លេន
. តម្រូវប្រសាទសត្វឆ្អឹងកង
.រូបផ្គុំប្រព័ន្ធប្រសាទសត្វឆ្អឹងកង
សកម្មភាពនៃប្រព័ន្ធប្រសាទសត្វឆ្អឹងកងប្រព្រឹត្តទៅក្រោមចលការ​មួយ និងមូលដ្ឋានគ្រឹះ​​បី។ ចលនការប្រព្រឹត្តទៅក្រោមសកម្មភាពនៃ​​អាំងភ្លុចប្រសាទ
ចំណែមូលដ្ឋានគ្រឹះទាំងបីមាន :
-មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទ
- សរសៃប្រសាទនាំ​ព័ត៌មានទៅខួរក្បាល
- សរសៃប្រសាទទួលបញ្ជាពីខួរក្បាលវិញ
        ប្រព័ន្ធប្រសាទសត្វឆ្អឹងកងមានពីរផ្នែក ដែលមាននាទីផ្ទុយគ្នាគឺ មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទ រួមមាន​ខួរ​ក្បាល និងខួរឆ្អឹងខ្នងដែលជាកន្លែងទទួលព័ត៌មាន​​នៅ​​ក្នុងប្រព័ន្ធប្រសាទ។ បរិមណ្ឌលប្រសាទ មាន​ផ្លូវ​ប្រសាទ​(ឬសរសៃប្រសាទ)ទាំងអស់​​នៃសារពាង្គកាយក្រៅពីខួរក្បាល​ និង​​ខួរឆ្អឹងខ្នង។ផ្លូវប្រសាទ​(ឬ​​សរ​សៃ​ប្រសាទ) ​នៃ​បរិមណ្ឌ​ប្រសាទ​ទាំងនោះមានចែក​​ជាពីរក្រុម​​គឺ
- ផ្លូវប្រសាទវិញ្ញាណនាំ មាន​នាទី​បញ្ជូនព័ត៌មានទៅកាន់​​មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទ
        - ផ្លូវប្រសាទចលករ(ម៉ូទ័រ) ជា​ប្រព័ន្ធប្រសាទ​ដែល​មាននាទី​​ទទួល​​បញ្ជា​​ពី​មជ្ឈមណ្ឌល​ប្រសាទ​​មក​​វិញ​។ ផ្លូវប្រសាទចលករចែកជា​​ប្រព័ន្ធប្រសាទ​​ឆន្ទៈ​​ដែលបញ្ជា​​សាច់ដុំជាប់ឆ្អឹង និងប្រព័ន្ធប្រសាទ​​អឆន្ទៈដែលភ្ញោចក្រពេញ និង​​សាច់ដុំដ៏ទៃទៀតក្នុងសារពាង្គកាយដូចជាសាច់ដុំបេះដូង សាច់ដុំរលីង​​របស់​​សរសៃឈាម...​និង​ប្រព័ន្ធណឺរ៉ូន-អង់ដូគ្រីន​ដែល​ជា​បណ្តាញ​ក្រពេញ​អង់​ដូ​គ្រីន ហើយ​​ការ​​ផលិត​អរម៉ូន​​វា​​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​ការ​បញ្ជា​ពី​​មជ្ឈមណ្ឌល​​ប្រ​សាទ។​
 ភីបប្រសាទរួមគ្នាជាបាច់ហៅថាបាច់ប្រសាទ។ បណ្តុំបាច់​ប្រសាទហៅថា បំពង់ប្រសាទ​នៅ​​ក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទ។ ដោយឡែកនៅក្នុងបរិមណ្ឌលប្រសាទវិញ គេហៅថា​សរសៃ​ប្រសាទ ​(ភីបប្រសាទបាច់​ប្រសាទ សរសៃប្រសាទ)។
បរិមណ្ឌលប្រសាទនៅ​ក្នុង​តួកោសិកាដែលផ្តុំជាក្រុមហៅថា ណ្វៃយ៉ូ​តែ​​នៅ​ក្នុង​​​មជ្ឈមណ្ឌល​​​ប្រសាទ​ហៅថា​កង់គ្លីយ៉ុង។
ភីបប្រសាទ, បាច់ប្រសាទ, សរសៃប្រសាទ, រូបផ្គុំសរសៃប្រសាទ,
.តម្រូវប្រសាទសត្វឆ្អឹងកង  
        គួរកត់សម្គាល់ថាចំពោះសត្វឆ្អឹងកង ទំហំ និងលក្ខណៈស្មុគស្មាញរបស់​​ខួរ​​ធំនិងខួរតូច(ខួរក្បាល) កើនឡើងពីថ្នាក់ត្រីទៅថ្នាក់ថនិកសត្វ។
អឌ្ឍគោលខួរជាតំបន់វិនិច្ឆ័យនៃខួរក្បាលវាទទួល បកស្រាយ និង​​កំណត់តំណប​​ទៅ​​នឹង​​ព័ត៌​មានរបស់សរីរាង្គវិញ្ញាណ​ និង​សកម្មភាព​ការសិក្សា ការចងចាំ(សតិ) សុភនិច្ឆ័យ ក៏ជានាទី​​របស់​​តំបន់​​នៃ​​អឌ្ឍគោលខួរនេះដែរ។
        ខួរតូចដែលមាននាទីសម្របសម្រួលចលនា និងត្រួតពិនិត្យលំនឹង មាន​​ការវិវត្ត​​ខ្ពស់ជាពិសេសចំពោះសត្វនៅក្នុងថ្នាក់បក្សី និងថនិកសត្វ។ 
. ប្រព័ន្ធប្រសាទមនុស្ស
        . នាទីប្រព័ន្ធប្រសាទ
        ប្រសិនបើគ្មានប្រព័ន្ធប្រសាទនោះទេអ្នកក៏មិនអាចធ្វើចលនា គិត មានអារម្មណ៍​ឈឺចាប់ដឹងរសជាតិបានឡើយ។ ប្រព័ន្ធ​ប្រសាទ​មាន​នាទី​ដូចជា ៖
- ការទទួលព័ត៌មាន : ជា​ការ​ទទួល​ដឹងពីអ្វីៗដែលកើត​​មាន​​នៅ​​ក្នុង​​មជ្ឈដ្ឋានជុំវិញខ្លួនរបស់​​យើង​​ដោយ​​​សារប្រព័ន្ធប្រសាទ។ ឧទាហរណ៍ : ភ្នែក​អ្នកចាំទីបាល់ទាត់ទទួលព័ត៌មានថា​បាល់នឹង​បោះពួយ​មក​រកគាត់​ដោយប្រព័ន្ធប្រសាទ។
- តំហែរក្សាថេរលំនឹង : ប្រព័ន្ធប្រសាទជួយថែររក្សា​​លំនឹង​​ដោយ​​បញ្ជា​ឲ្យ​​សារពាង្គកាយ​​​​ឆ្លើយ​​តបឲ្យបានសមស្របនឹងព័ត៌មានដែលទទួលបាន។ ឧទាហរណ៍ :ប្រព័ន្ធប្រសាទអ្នកចាំទីសម្របសម្រួលអត្រាដង្ហើម ​និង​ចង្វាក់​​បេះដូង​ដើម្បី​ផ្គត់ផ្គង់ថាមពលបន្ថែមនៅពេលចាប់បាល់។
- ការឆ្លើយតបនឹងពត៌មាន : ជា​ការ​ឆ្លើយតប​នឹង​ម្រែម្រួល ឬសញ្ញាណា​​មួយ​​​នៅ​​​ក្នុង​​​មជ្ឈដ្ឋាន​​ខាងក្រៅដែល​​ធ្វើ​​ឲ្យ​សារ​ពាង្គកាយ​​មាន​​មាន​​ប្រតិកម្មឧទាហរណ៍ :ប្រព័ន្ធប្រសាទ​​បណ្ដាលឲ្យមាន​ការឆ្លើយតប​ដោយ​ធ្វើ​ឲ្យ​អ្នក​​ចាំទីលោតចាប់បាល់មិនឲ្យចូលទីបាន។
សម្គាល់ : រំញោច​​ជា​​បម្រែបម្រួល​ក្នុង​​មជ្ឈដ្ឋាន​​ខាង​​ក្រៅ​​ដែល​​បណ្តាល​​ឲ្យ​​សារពាង្គ​កាយ​មាន​ប្រតិកម្ម។​
.ណឺរ៉ូន(ឬកោសិកាប្រសាទ)
        ណឺរ៉ូនជាកោសិកាឯកទេសដែលមាននាទីបញ្ជូន​ព័ត៌មាន​​(​អាំងភ្លុចប្រសាទ​)​ទៅពាសពេញ​​សារពាង្គកាយ
អាំងភ្លុចប្រសាទ​ជា​ព័ត៌មាន​ទាំង​ឡាយ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ដឹកនាំ​ដោយ​ណឺរ៉ូន​ឬ​កោសិកាប្រសាទ​។​
ណឺរ៉ូនមាននាទីសំខាន់ៗជាច្រើនដូចជាការធ្វើចលនា ការគិត ការរំជួលចិត្ត ការសិក្សា...។
        ក. រូបផ្គុំណឺរ៉ូន : កោសិកាប្រសាទណឺរ៉ូនមានបីផ្នែកសំខាន់ៗគឺ ដង់ឌ្រីត តួកោសិកា និងអាក់សូន។​

រូបផ្គុំណឺរ៉ូន, កោសិកាប្រសាទ, ណឺរ៉ូន, ដង់ឌ្រីត, តួកោសិកា, អាក់សូន, ណឺរ៉ូភីប្រ៊ី, សារធាតុនីស,

        - ដង់ឌ្រីត : ជាសរសៃឆ្មារៗហើយខ្លីដែលបែកចេញពីតួកោសិកា។ ដង់ឌ្រីត​មាន​​​នាទី​​ដឹកនាំ​​អាំងភ្លុច​​ប្រសាទចូល​ទៅ​ក្នុង​តួកោសិកា​នៃ​​ណឺរ៉ូន ​និង​​ទទួល​​ព័ត៌មានពី​​ណឺរ៉ូនផ្សេងៗទៀត។
        - តួកោសិកា : ជាផ្នែកដែល​មាន​ទំហំ​ធំ​ជាង​គេ ហើយបែកចេញជាសរសៃឆ្មារៗហៅថា​​ដង់ឌ្រីត​មាន​ច្រើន​ និងអាក់សូន​មានតែមួយ​។ តួកោសិកាមានផ្ទុក​ណ្វៃយ៉ូ​ មីតូកុងឌ្រី ប្រដាប់កុលស៊ី សារធាតុនីស និងណឺរ៉ូភីប្រ៊ី។ ពួកវា​​មាន​​នាទី​​បញ្ជូនអាំងភ្លុច​ប្រសាទ​​នៅ​​ក្នុង​​កោសិកា​​ប្រសាទ។
        សម្គាល់: ណឺរ៉ូភីប្រ៊ីជា​​សរសៃ​​តូច​​ល្អិត​​បំផុត​​​​ដែល​​​ឃើញមាននៅក្នុងអាក់សូន ដង់ឌ្រីត និងតួកោសិកា)
-              អាក់សូន : ជាពន្លយដែលបែកចេញពីកោសិកា​ហើយ​មាន​ទម្រង់​ដូច​ដង់ឌ្រីតដែរប៉ុន្តែអាក់សូនមានតែមួយ វែង ហើយធំ។
        ព័ត៌មានបន្ថែម : ណឺរ៉ូនជាច្រើនមានអាក់សូនដែលព័ទ្ធជុំវិញដោយ​​សំបកពីរ​​ជាន់គឺសំបក​មីញ៉េ​លីន និងសំបកស្វាន់។ សំបក​​មីញ៉េលីន​កើត​ពី​​ផូស្វរ​​​លីពីតដែល​​ផ្ដល់ពណ៌សដល់សរសៃប្រសាទ។ សំស្វាន់​​ដែល​​គ្រប​​ដណ្ដប់​​​លើសំបកមីញ៉េលីន​ កើតពីកោសិកាពិសេសគឺកោសិកាស្វាន់។ នៅ​​ចន្លោះ​​​តំបន់​​​មីញ៉េលីនពីរមានលំហតូចមួយហៅថាថ្នាំងរ៉ង់រីយែ។ ថ្នាំងនេះ​​ហើយ​​បណ្ដាល​​​ឲ្យ​​អាំងភ្លុចប្រសាទ​​​​បង្កើន​ល្បឿន​​​តាមបណ្ដោយនៃអាក់សូន។
        . ប្រភេទផ្សេងៗនៃណឺរ៉ូន
ដោយយោង​ទៅ​លើ​ភាព​ពន្លយ​ស៊ីតូប្លាស​នៃ​របស់​វា​គេ​ចែក​ណឺរ៉ូនជា ៣ ប្រ​ភេទ​​​គឺ
        - ណឺរ៉ូនឯកប៉ូល : ណឺរ៉ូនដែលមានពន្លយខ្លីមួយបែកចេញពីតួកោសិកា។
        - ណឺរ៉ូនទ្វេប៉ូល : ណឺរ៉ូនដែលតួកោសិកាមានពន្លយពីរស្របគ្នាគឺមួយជាអាក់សូន និងមួយទៀតជាដង់ឌ្រីត
        - ណឺរ៉ូនពហុប៉ូល : ណឺរ៉ូនដែលតួកោសិកា​​មានពន្លយចេញមកច្រើន។ ដង់ឌ្រីត​​មានច្រើន ហើយខ្លី និងឆ្មារ។ អាក់សូនមានតែមួយគត់ ធំ ហើយវែង។ 

ណឺរ៉ូនឯកប៉ូល, ណឺរ៉ូនទ្វេប៉ូល, ណឺរ៉ូនពហុប៉ូល, ណឺរ៉ូនវិញ្ញាណនាំ, ណឺរ៉ូនចលករ, ណឺរ៉ូនភ្ជាប់, ប្រភេទណឺរ៉ូន, ប្រភេទផ្សេងៗនៃណឺរ៉ូន, ភាពពន្លយស៊ីតូប្លាស,
ពាក់ព័ន្ធនឹងនាទី គេ​ចែក​​ណឺរ៉ូន​​ជា ៣​ ប្រភេទ​គឺ
- ណឺរ៉ូនវិញ្ញាណនាំ : ជា​ណឺរ៉ូន​​ឯកប៉ូល ដែល​​ស្ថិត​​នៅ​​តាម​​បណ្តោយ​​សរ​សៃ​ប្រសាទ​មាន​នាទី​ដឹកនាំ​ព័ត៌មាន​ពី​ធ្នួលវិ​ញ្ញាណ​​ទៅ​កាន់​​មជ្ឈ​មណ្ឌល​​ប្រសាទ​។
- ណឺរ៉ូនចលករ : ជាណឺរ៉ូន​ពហុប៉ូល​ ដែល​តួកោសិកា​ប្រសាទ​​ដែល​​ស្ថិត​​នៅ​ចុង​​ម្ខាង​នៃ​ណឺរ៉ូន ដែល​កប់​ក្នុង​ខួរក្បាល ឬ​ខួរឆ្អឹង​ខ្នង​​មាន​​នាទី​​ដឹកនាំ​​ព័ត៌មាន​​ពី​មជ្ឈមណ្ឌល​​ប្រសាទ​ទៅ​កាន់​សរីរាង្គ​ប្រតិកម្ម (​សាច់ដុំ ​ឬ​​ក្រ​ពេញ​)។
- ណឺរ៉ូនភ្ជាប់(​អន្តរណឺរ៉ូន​) : ភាគ​ច្រើន​ជា​ណឺរ៉ូន​ទ្វេប៉ូល ដែល​ស្ថិត​នៅ​​ក្នុង​​មជ្ឈ​​មណ្ឌល​ប្រសាទ​មាន​នាទី​បញ្ជូន​បន្ត​នូវ​ព័ត៌មាន​​ចេញពី​ណឺរ៉ូន​មួយ(​ណឺរ៉ូនវិញ្ញាណ​នាំ) ទៅ​ណឺរ៉ូន​មួយផ្សេងទៀត​(ណឺរ៉ូនចលករ)​។
ទោះបីជាណឺរ៉ូនមានរូបរាងប្លែកៗក៏ដោយ ប៉ុន្តែយើង​នៅ​តែអាចកំណត់​​នូវ​​រូបផ្គុំនៃណឺរ៉ូន។ ដូចនេះ​ណឺរ៉ូនមានបីផ្នែកសំខាន់ៗគឺ ដង់ឌ្រីត តួកោសិកា និង​​អាក់សូន
        គ. អាំងភ្លុចប្រសាទ
អាំងភ្លុចប្រសាទ ជាព័ត៌មានដែលដឹកនាំតាមបណ្តោយភីបប្រសាទ។ អាំងភ្លុច​​​ប្រសាទធ្វើ​ដំណើរតាមបណ្តោយណឺរ៉ូនក្រោមរូបរាងជាសញ្ញាអគ្គិសនី និងគីមី
អាំងភ្លុចប្រសាទ​មាន​ទិសដៅ​ដោយ​ចាប់​ផ្តើម​ពី​ដង់ឌ្រីត​មួយ ហើយ​​ធ្វើ​​ដំណើរ​ឆ្ពោះ​ទៅ​​កាន់​តួកោសិកា​របស់​ណឺរ៉ូន​បន្ទាប់​មក​វា​ចុះ​​តាម​​អាក់សូន​​រហូត​​ដល់​ចុង​
អាក់សូន​ ឬ ស្ញាញអាក់សូន​​។
សម្គាល់ អាំងភ្លុចប្រសាទ​មាន​ល្បឿន 120 ម៉ែត្រ​ក្នុង​មួយវិនាទី។
ឧទាហរណ៍ ទិសដៅអាំងភ្លុចប្រសាទចាប់ពីសំឡេងទូរស័ព្ទរោទ៍ រហូត​ដល់​ពេល​លើកទូរស័ព្ទ។
        - ណឺរ៉ូនវិញ្ញាណនាំ :ធ្នួល​ត្រចៀក​ចាប់​យក​សូរ​សំឡេង​រោទ៍​របស់​ទូរស័ព្ទ ហើយ​​បង្កើត​អាំងភ្លុចប្រសាទ ធ្វើ​ដំណើរ​ចេញ​ពី​ដង់ឌ្រីត​​នៃ​ណឺរ៉ូន​​វិញ្ញាណ​​​​​នាំ​​ ចូល​ទៅ​តួកោសិកា ហើយ​ចុះ​តាម​អាក់សូន។
- ណឺរ៉ូនភ្ជាប់ (ឬអន្តរណឺរ៉ូន) : ចេញ​ពីណឺរ៉ូនវិញ្ញាណនាំ អាំងភ្លុច​ប្រសាទ​ឆ្លង​កាត់ ស៊ីណាប់​ពី​អាក់សូន​នៃ​ណឺរូនវិញ្ញាណ​​នាំ​​ចូល​​ទៅ​​តាម​​ដង់ឌ្រីត ចូល​ទៅ​តួកោសិកា នៃ​ណឺរ៉ូនភ្ជាប់ ឬ​អន្តរណឺរ៉ូន​ដែល​ស្ថិត​​នៅ​​ក្នុង​​ខួរ​ក្បាល។ ខួរក្បាល​ក៏​បាន​សម្រេច​ថា​តើ​គួរ​តែ​ឆ្លើយ​​តប​​ទូរស័ព្ទ​​ឬ​ទេ?
- ណឺរ៉ូនចលករ : អាំងភ្លុចប្រសាទ​ធ្វើ​ដំណើរ​ចេញ​ពី​ចុង​អាក់សូន​​នៃ​​ណឺរ៉ូន​​ភ្ជាប់​​ឆ្លងកាត់​​ស៊ីណាប់​​ទៅ​​​ដង់ឌ្រីត រួច​ទៅ​កាន់​តួកោសិកា​នៃ​ណឺរ៉ូន​ចលករ បន្ទាប់​មក​អាំងភ្លុច​ប្រសាទ​ធ្វើ​ដំណើរ​តាម​បណ្តោយ​​ណឺរ៉ូន​ចលករ​​​​ទៅ​កាន់សាច់ដុំ ហើយ​សាច់ដុំ​ឆ្លើយ​តប​ដោយ​ការ​លើក​ទូរស័ព្ទ។
អាំងភ្លុចប្រសាទ, ទិសដៅអាំងភ្លុចប្រសាទ,

 ឃ. ស៊ីណាប់
ស៊ីណាប់គឺជាលំហតូចមួយនៅ​ចន្លោះ​ចុងអាក់សូននៃណឺរ៉ូនមួយ និងង់ឌ្រីតនៃណឺរ៉ូនមួយទៀត។
អាំងភ្លុចប្រសាទឆ្លងកាត់ស៊ីណាប់, ស៊ីណាប់, ណឺរូនបញ្ជូនសារ, ពពុះសារធាតុគីមី,
អាំងភ្លុចប្រសាទឆ្លងកាត់ស៊ីណាប់, ស៊ីណាប់, ណឺរូនបញ្ជូនសារ, ពពុះសារធាតុគីមី,

ដំណើរ​នៃ​ការដឹកនាំ​អាំងភ្លុច​ប្រាសាទ​ពី​ណឺរ៉ូនមួយ​ទៅ​ណឺរ៉ូន​មួយ​ទៀត ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ដោយ​សារ​ធាតុគីមី​(ណឺរ៉ូន​​បញ្ជូនសារ) ដែល​ស្ថិត​នៅ​ខាង​ក្នុង​​ពពុះ​តូច​នៃ​​ចុង​អាក់​សូន​ដែល​​ជា​​ដូចនេះ​​នៅ​​ពេល​​អាំងភ្លុចប្រសាទ​​ធ្វើ​ដំណើរ​​ដល់​ចុង​អាក់សូន​​ ពពុះ​តូចៗ​​នៃ​​​សារ​ធាតុ​​គីមី​ក៏​​ផ្ទុះ​បែក​​បញ្ចេញ​ណឺរ៉ូនបញ្ជូនសារដែល​​សាយ​ឆ្លង​កាត់​​ស៊ីណាប់​​។ បន្ទាប់​​​មក​ ណឺរ៉ូនបញ្ជូនសារ​​បង្កើត​​អាំងភ្លុចប្រសាទ​ថ្មី​នៅ​​ក្នុង​ដង់ឌ្រីត​​នៃ​​ណឺរ៉ូន​បន្ទាប់ រួច​ធ្វើ​​ដំណើរ​​ទៅ​​តួ​​កោសិកា​​របស់​វា ហើយ​ឆ្លង​ចូល​ទៅ​​ក្នុង​​អាក់​សូន​។ តាម​វី​ធី​​នេះ​អាំង​ភ្លុចប្រសាទ​​ធ្វើ​​ដំណើរ​​ឆ្លងកាត់​​​ពី​​ណឺរ៉ូន​​​មួយ​​ទៅ​​ណឺរ៉ូន​​មួយ​​ទៀត​។
        សំគាល់ : ស៊ីណាប់ធ្វើអោយអាំងភ្លុចប្រសាទមានទិសដៅតែមួយ​(មិន​ត្រឡប់​មក​វិញ) ពីព្រោះ​មានតែនៅចុងម្ខាងអាក់សូនទេ ដែលអាច​ផលិត​ពពុះ​សារធាតុ​គីមី(ណឺរ៉ូនបញ្ជូនសារ)ដើម្បីដឹកនាំអាំងភ្លុចប្រសាទឆ្លងកាត់​ស៊ីណាប់ និង បង្កើតអាំងភ្លុចប្រសាទថ្មីនៅ​លើដង់ឌ្រីត ឬតួ​កោសិកា​​​នៃ​ណឺរ៉ូន​បន្ទាប់។ ចំណែកដង់ឌ្រីតមិនអាចផលិតពពុះ​សារធាតុ​គីមី​(ណឺរ៉ូន​បញ្ជូន​សារ) ដូចនេះអាំងភ្លុចប្រសាទមានទិដៅពីអាក់សូនទៅដង់ឌ្រីត
ព័ត៌មានបន្ថែម :ណឺរ៉ូនបញ្ជូនសារសាយឆ្លងកាត់​ស៊ីណាប់ ហើយ​​ចូលទៅក្នុង​​ភ្នាស​​របស់​​ណឺរ៉ូន​បន្ទាប់ដែលនៅទីនោះវាភ្ជាប់ជាមួយធ្មួល។ យ៉ាង​​ហោចណាស់​​ក៏​​មានណឺរ៉ូបញ្ជូនសារចំនួន ២៥ ​ប្រភេទ​​ដែរ ខ្លះជា CO ខ្លះជា NO ខ្លះជា​ ប៉ិបទីត ឬអាស៊ីតអាមីនេ ឬជាធាតុ​​ស្រឡាយ​​សារធាតុ​​ទាំង​នោះ។ ណឺរ៉ូន​​បញ្ជូនសារ​​មាន​​ពីរប្រភេទដែលច្រើនជួបប្រទះគឺ អាសេទីកូលីន​​ (Ach) និង ណូរេពីណេព្រីន (NE)។ Ach និង NE អាចភ្ញោច​ ​​​បង្អាក់​​សកម្មភាពរបស់អាំងភ្លុចប្រសាទ ទៅ​​​តាម​​​ប្រ​ភេទ​​​នៃ​ធ្មួល​នៅលើ​ភ្នាស​របស់​​ណឺរ៉ូន​​បន្ទាប់
. មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទ
        ប្រព័ន្ធប្រសាទមនុស្សចែកជាពីរផ្នែកសំខាន់គឺ
- មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទ  រួមមានខួរក្បាល និងខួរឆ្អឹងខ្នង ។
- បរិមណ្ឌលប្រសាទ រួមមានគ្រប់សរសៃប្រសាទទាំងអស់ដែលលាត​​សន្ធឹងនៅខាង​​ក្រៅមជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទ។
ក. ខួរក្បាល
សរីរាង្គដែលសំខាន់ជាងគេនៃប្រព័ន្ធប្រសាទគឺខួរក្បាលពីព្រោះ​ខួរ​ក្បាល​​​ប្រមូលផ្តុំ​នូវ​ណឺរ៉ូន​ប្រហែល 100 ពាន់លាន ​ហើយជាកន្លែងទទួល បក​ស្រាយ​​​
ព័ត៌មាន និង​បញ្ជាទៅផ្នែក​ផ្សេងៗ​នៃ​សារពាង្គកាយឲ្យធ្វើចលនា។
ម៉ាសខួរក្បាលមនុស្ស​​ប្រុស (1200 -1350g) និង​មនុស្សស្រី​ (1000 - 1250g)។ ហើយ​​ផ្ទៃក្រឡា​​របស់វាប្រហែលពី 2000-2100 cm2
ខួរក្បាលត្រូវបានការពារដោយឆ្អឹងលលាដ៏ក្បាល ស្រោមខួរ និងទឹកខួរ។
ទឹកខួរ ជា​សារធាតុរាវ​ដែល​មាន​នៅ​ក្នុង​លំហ​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ចន្លោះ​​រវាង​ស្រទាប់​​​ក្នុង​បង្អស់ និង​​ស្រទាប់​​​ក្រៅ​បង្អស់​គឺ​ស្រទាប់​កណ្ដាល​នៃ​ស្រោមខួរ​។
ទឹកខួរ​មាន​នាទី​ក្នុង​ការ​ដឹកនាំ​អុកស៊ីសែន គ្លុយកូស គោលិកាស និង​​អរម៉ូន ដោយ​វា​​ទទួល​​​បាន​​ពី​ការ​ចាប់​យក​ពី​សរសៃប្តូរ​។
ដើម្បី​ឲ្យ​ខួរក្បាល​បំពេញ​នាទី​បាន​ល្អ​ប្រសើរ​វា​ត្រូវ​តែ​ទទួល​បាន​ការ​ផ្គត់ផ្គង់​ដោយ​អាហារ និង​​​អុកស៊ីសែន​បាន​គ្រប់គ្រាន់​ជា​ប្រចាំ ព្រោះ​ថា​បើ​​សិន​​ជា​​វា​​គ្មាន​អុកស៊ីសែន​​តែ​ក្នុង​​ពេល​តែ ២ ទៅ ៣ នាទី​វា​នឹង​​ត្រូវ​​ទទួល​​រង​ខូចខាត​យ៉ាង​​ខ្លាំង​ខ្លា ដែល​អាច​បណ្តាល​អោយ​ស្លាប់​ទៀត​ផង​។
ខួរក្បាលមាន​​តំបន់បីសំខាន់​គឺ​ខួរធំ ខួរតូច និង​ខួរ​កញ្ចឹងក​​។
- ខួរធំមាននាទីដូចជាសំបកខួរនៃខួរធំជាផ្នែក​ដែល​មាននាទីត្រួត​ពិនិត្យ​ជា​ច្រើន​រួមបញ្ចូលទាំងបញ្ញាផងដែលលក្ខណៈទាំងនេះរួមមាន ប្រឌិត​ញ្ញាណ ការពិចារណាជាដើម ក្រៅពីនេះវាក៏មាននាទីទទួល  បក​ស្រាយ​ឆ្លើយ​តបនឹងព័ត៌មានពីសរីរាង្គ​វិញ្ញាណ​ដូច​ជាចក្ខុវិញ្ញាណ ជីវ្ហា​វិញ្ញាណ កាយវិញ្ញាណ សោតវិញ្ញាណ និងឃានវិញ្ញាណផងដែរ។
- ខូរតូចមាននាទីត្រួតពិនិត្យចលនាអឆន្ទៈ និងចលនាឆន្ទៈមួយចំនួន ហើយ​វាក៏មាននាទីក្នុង​ការថែរក្សាលំនឹងសារពាង្គកាយផងដែរ
- ខួរកញ្ចឹងក​​មាននាទីត្រួតពិនិត្យសកម្មភាពអឆន្ទៈរបស់សារពាង្គកាយ​។
a. ខួរធំ : ជាផ្នែកធំជាងគេនៃខួរក្បាល
ផ្នែកដែលសំខាន់ជាងគេនៃខួរធំគឺផ្នែកខាងក្រៅសំបកខួរ ព្រោះសំបកខួរ​ជា​ផ្នែក​ដែល​មាននាទីត្រួតពិនិត្យជាច្រើន​រួម​បញ្ចូល​ទាំង​បញ្ញា​ផង​ដែលលក្ខណៈទាំងនេះរួមមាន ប្រឌិតញ្ញាណ ការពិចារណាជាដើម ក្រៅ​ពី​នេះ​វាក៏មាននាទីទទួលព័ត៌មានពី​សរីរាង្គ​វិញ្ញាណ​ដូច​ជាចក្ខុវិញ្ញាណ ជីវ្ហាវិញ្ញាណ កាយវិញ្ញាណ សោតវិញ្ញាណ និងឃានវិញ្ញាណផងដែរ។  
ខួរ​ធំ​​​កើត​ឡើង​ពីសារធាតុស​(ផ្នែក​​ខាង​ក្នុង) ​​និងសារធាតុ​ប្រផេះ​​(ផ្នែក​ខាង​ក្រៅ)​។ សារ​ធាតុ​ស​​កើត​ពី​ភីប​​ប្រសាទ​(​​អាក់​សូន និង​ស្រទាប់​​មីញ៉េលីន​​)​។ ចំ​ណែក​សារធាតុ​ប្រផេះ​កើត​​ពី​អន្តរ​ណឺរ៉ូន​​យ៉ាង​ច្រើន​ និង​តួ​កោ​សិកា​នៃ​​ណឺរ៉ូន​ចលករ។
ចំណាំ : សំបកមីញ៉េលីនកើត​ពី​​ផូស្វរ​​​លីពីតដែល​​ផ្ដល់ពណ៌សដល់សរសៃ ប្រសាទ
ខួរធំចែកជាពីរអឌ្ឍគោលគឺ អឌ្ឍគោលឆ្វេង និងអឌ្ឍគោលស្តាំ។ ផ្នែកទាំងនោះមានទំនាកទំនងជា​មួយ​គ្នាដោយ​ឆ្លង​​កាត់​តាម​បាច់​ប្រសាទ។ អឌ្ឈគោលខួរឆ្វេងត្រួតពិនិត្យ​សារពាង្គកាយ​ចំហៀង​​ខាងស្តាំ។ ព័ត៌មានដែលចេញពីអឌ្ឈគោលខួរស្តាំ ត្រួតពិនិត្យ​ចលនា​​សារពាង្គកាយចំហៀង​ខាងឆ្វេង។ អឌ្ឍគោលខួរចែកចេញជា 4 កំពកស្ថិតនៅផ្នត់ជ្រៅៗ
     - កំពកខាងមុខ ឬកំពកថ្ងាសកំណត់នូវសកម្មភាពនិយាយ គិត និង​ចលនា​នៃសារពាង្គកាយ (ចលនាឆន្ទៈ)។
     - កំពកសៀតផ្កា កំណត់ផ្នែករសជាតិ ក្លិន ល្បឺ ដែល​មាន​ទំនាក់​ទំនង​ជា​មួយ​ជីវ្ហាវិញ្ញាណ ឃានវិញ្ញាណ និងសោតវិញ្ញាណ
     - កំពកចំហៀងមានទំនាក់ទំនងជាមួយកាយវិញ្ញាណ (បំណះទង្គិច ការ​ឈឺចាប់​ សម្ពាធ និង​សីតុណ្ហភាព​)
     - កំពកពយ ឬកំពកខាងក្រោយ​​កំណត់​​នូវ​​គំហើញ ដែល​​​ទាក់​ទង​​​ទៅ​​​នឹង​ចក្ខុវិញ្ញាណ​
ខួរក្បាលមនុស្ស, មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទ, កំពកខាងមុខ, កំពកថ្ងាស, កំពកសៀតផ្កា, កំពកចំហៀង, កំពកពយ, កំពកខាងក្រោយ, អឌ្ឍគោលឆ្វេង, អឌ្ឍគោលស្តាំ, អឌ្ឍគោលខួរ, អឌ្ឍគោលខួរឆ្វេង, អឌ្ឍគោលខួរស្ដាំ, ខួក្បាល, ខួរធំ, សារធាតុស, សារធាតុប្រផេះ, តាឡាមុស, អ៊ីបូតាឡាមុស, ខួរតូច, ខួរកញ្ចឹងក,
ផ្នែកផ្សេងៗនៃខួរធំ មាន​តាឡាមុស និង​​អ៊ីបូតាឡាមុ
- តាឡាមុសស្ថិតនៅផ្នែកបាតនៃខួរធំមានទម្រង់ដូចស៊ុតមួយគូ ដែល​កើត​ឡើង​ពី​សារធាតុប្រផេះ។ វាមាននាទីចាប់យកអាំងភ្លុចប្រសាទ​ពី​ណឺរ៉ូន​វិញ្ញាណ​នាំ​បញ្ជូនទៅកាន់ផ្នែកត្រឹមត្រូវនៅក្នុងសំបកខួរ ដែលនឹង​ត្រូវ​ធ្វើ​ការ​បកស្រាយ។ ក្រៅពីនេះវាមាននាទីជ្រើសរើសព័ត៌មានមួយចំនួន ដែល​​អាច​ទប់ស្កាត់ការមិនសូវរំភើបខ្លាំងពេក និងបង្ការបន្ទុក​ច្រើន​ហួស​ខាង​វិញ្ញាណ
- អ៊ីបូតាឡាមុ ស្ថិតនៅផ្នែកបាតនៃខួរធំ ខាងក្រោមតាឡាមុស។ វា​មាន​នាទីត្រួតពិនិត្យការស្រេកឃ្លាន តំហែរក្សា សីតុណ្ហភាព​ តុល្យភាពទឹក និង​សម្ពាធឈាម។ បន្ថែមពីនេះអ៊ីប៉ូតាឡាមុសមាននាទីបង្កើន​ឬ​ភ្ញោច​ការ​បញ្ចេញអរម៉ូនរបស់ក្រពេញអ៊ីប៉ូភីស
b. ខួរតូច : ជា​ផ្នែក​ដែល​ស្ថិត​នៅ​ខាង​ក្រោម​ខួរធំ វា​ត្រូវ​បាន​​គេ​​ចែក​​ជា​អឌ្ឍគោល​​ចំនួនពីរ។ ខួរតូច​​​ត្រួតពិនិត្យចលនាឆន្ទៈទាំងអស់ និងចលនា​​អឆន្ទៈមួយចំនួន ព្រម​ទាំង​ធ្វើ​ការរួមគ្នាជា​មួយ​​សំបក​​​ខួរ​ក្បាល
ចលនាឆន្ទៈ: ​សំបកខួរក្បាល និង​ខួរតូច​ធ្វើ​ការ​រួម​គ្នា​ព្រោះ​អាំងភ្លុច​ចលករ​ដែល​ចេញ​ពី​សំបកខួរក្បាល​​​ដឹកនាំ​តាម​ផ្លូវប្រសាទ​តាម​មែកធាង​ខ្លះ​ទៅ​សាច់ដុំ និង​បែក​មែក​​ផ្សេង​ទៀត​ទៅ​កាន់​ខួរតូច​ដែរ ហើយ​​​សាច់​ដុំ​ក៏​​បញ្ជូន​​អាំងភ្លុច​ប្រសាទ​វិញ្ញាណ​​ទៅ​​ខួរតូច​​ផង​ដែរ ដោយ​អាំងភ្លុច​​ទាំង​​នេះ​​ផ្តល់​​​ព័ត៌មាន​​​ពី​ទី​តាំង​សាច់ដុំ​និង​អាត្រា​នៃ​ការ​កន្រ្តាក់។ បន្ទាប់មក​ខួរតូច​បញ្ជូន​អាំងភ្លុច​ទៅ​កាន់​សំបកខួរ​​ក្បាល​​​ដើម្បី​​កែ​​​លំអ ​​និង​​សម្រប​សម្រួល​ចលនា​របស់​សាច់ដុំ។ ការធ្វើ​ការ​​រួម​គ្នា​​នេះ​​បង្កើត​ជា​ចលនា​ឆន្ទ: មួយ​​មាន​​​សណ្ដាប់ធ្នាប់ និងរលូន
ខួរតូច​ត្រួត​​ពិនិត្យ​ចលនា​​អឆន្ទៈ​​ខ្លះ​ៗ ដូចជា​​ការ​​ថែរក្សា​​តុល្យភាព​លំនឹង​។ ប្រសិនបើខួរតូចមានការបាត់បង់ ឬខូចខាត គេសង្កេតឃើញ សារពាង្គកាយ​​បាត់បង់​​តុល្យភាព ​ឬមានចលនាកន្រ្តាក់ញ័រៗ។ នៅពេលស្រវឹង​ខួរតូច​​បាត់បង់នាទីត្រួត​​ពិនិត្យ​​ចលនាឆន្ទ:​(​​ការរក្សា​លំនឹងសារៈពាង្គកាយ​)​។ ដូចនេះវាមិនអាច​​កែ​​លំ​​និង​​សម្រប​​សម្រួល​​ចលនា​​របស់សាច់ដុំក្នុងការធ្វើចលនា​ ធ្វើឲ្យអ្នក​ស្រវឹង​​មាន​ដំណើរទ្រេតទ្រោត​ ​និងមិនអាចបញ្ជាលើខ្លួន​ឯបាន។ ជាតិអាល់កុល​នៃ​​គ្រឿង​ស្រវឹង​រលាយ​ហើយជ្រាប​​ចូលតាមភ្នាសណឺរ៉ូន ដែលរាំងស្ទះមិនឲ្យ​​បញ្ចេញ​​ណឺរ៉ូនបញ្ជូនសារ​​ដើម្បី​​បញ្ជូន​​អាំងភ្លុច​​ប្រសាទឆ្ល​កាត់​ស៊ីណាប់
c. ខួរកញ្ចឹងក : វាស្ថិតនៅខាងក្រោមខួរក្បាលហើយភ្ជាប់នឹង​​ខួរឆ្អឹង​​ខ្នង។ វាកើតឡើង​​ពី​​​សារធាតុស​(ផ្នែក​​ខាង​ក្រៅ) ​​និង​សារធាតុ​ប្រផេះ​​(ផ្នែក​ខាង​ក្នុង)​។ សារ​ធាតុ​ស​​កើត​ពី​ភីប​​ប្រសាទ​(​​អាក់​សូន និង​ស្រទាប់​មីញ៉េលីន​)​។ ចំ​ណែក​សារធាតុ​ប្រផេះ​កើត​​ពី​អន្តរ​ណឺរ៉ូន​​​ និង​តួ​កោ​សិកា​នៃ​​ណឺរ៉ូន​ចលករ។
ខួរកញ្ចឹងក​​មាននាទីត្រួតពិនិត្យសកម្មភាពអឆន្ទៈរបស់សារពាង្គកាយ​​ដូចជា​ ចង្វាក់ដង្ហើម ចង្វាក់​បេះដូង ការបញ្ចេញ​អរម៉ូន​របស់​ក្រពេញ​ខួរលើ​តម្រងនោម ការ​រំលាយ​អាហារ ការ​កន្រ្តាក់​ប្លោក​នោម ការបញ្ចេញ​ទឹកមាត់​ ការ​​កន្រ្តាក់​សាច់ដុំ​​ប្រស្រី​ភ្នែក  
ខ. ខួរឆ្អឹងខ្នង : ក៏ដូចជាខួរក្បាលដែរ ខួរឆ្អឹងខ្នងត្រូវបានការពារដោយ ឆ្អឹងខ្នង ស្រោមខួរ និងធាតុរាវ ទឹកខួរ។ ខួរឆ្អឹងខ្នង​ត្រូវ​​បាន​​ការពារ​​ដោយ​​ឆ្អឹង​ខ្នង ស្រោមខួរ និង​ធាតុរាវ​ជា​ទឹកខួរ​។
ខ្នាត់ទទឹងនៃខួរឆ្អឹងខ្នង បង្ហាញអោយឃើញថា​ផ្នែកខាង​​ក្នុង​​មាន​​រូបរាង​​ជាអក្សរ H ដែល​ជា​សារ​ធាតុប្រផេះ ហើយត្រូវបានរុំព័ទ្ធជុំវិញដោយ​​ស្រទាប់​​ក្រៅ​​ជាសារធាតុសសារ​ធាតុ​ស​​កើត​ពី​ភីប​​ប្រសាទ​(​​អាក់​សូន និង​ស្រទាប់​មីញ៉េលីន​)​។ ចំ​ណែក​សារធាតុ​ប្រផេះ​កើត​​ពី​អន្តរ​ណឺរ៉ូន​​​ និង​តួ​កោ​សិកា​នៃ​​ណឺរ៉ូន​ចលករ។ ខួរឆ្អឹងខ្នង​​មាន​​សារៈសំខាន់​​​ដោយ​សំអាង​លើហេតុផល​​ពីរ​​គឺ
- ទីមួយ​ខួរឆ្អឹងខ្នង​ភ្ជាប់​សរសៃបរិមណ្ឌលប្រសាទ​ទៅ​នឹង​ខួរក្បាល​។ អាំងភ្លុច​ប្រសាទ​ចេញ​ពី​ណឺរ៉ូននាំ​ធ្វើ​ដំណើរ​តាម​ខួរឆ្អឹង​ខ្នង​​ដោយ​​សារ​អន្តរ​ណឺរ៉ូន​ទៅ​ខួរក្បាល​ ហើយ​អាំងភ្លុចប្រសាទ​ចេញ​ពី​ខួរក្បាល​​បញ្ជូន​​ចុះ​​ទៅ​ខួរឆ្អឹង​ខ្នង​តាម​អន្តរណឺរ៉ូន​ទៅ​កាន់​ណឺរ៉ូន​ចលករ។ អាំងភ្លុច​ប្រសាទ​​​នេះ ធ្វើ​ដំណើរ​តាម​បរិមណ្ឌល​ប្រសាទ​ទៅ​កាន់សាច់ដុំ និង​ក្រពេញ​។
- ទីពីរ ខួរ​ឆ្អឹងខ្នង​ត្រួត​ពិនិត្យ​រ៉េផ្លិច​ខ្លះៗ​ដែល​តំណប​ស្វ័យប្រវត្តិ​មិន​ទាក់​ទង​​នឹង​​ខួរក្បាល​​។
* ទម្រង់​ដែល​​ទាក់ទង​ក្នុង​លំនាំ​រ៉េផ្លិច​មាន​ធ្មួលវិញ្ញាណ ណឺរ៉ូនវិញ្ញាណនាំ ណឺរ៉ូនភ្ជាប់ ណឺរ៉ូនចលករ និង​សរីរាង្គប្រតិកម្ម (​ក្រពេញ សាច់ដុំរលីង និង​សាច់ដុំបេះដូង​)​។
* រ៉េផ្លិចជាសកម្មភាពអឆន្ទៈឆ្លើយតបដោយស្វ័យប្រវត្តដែលកើតឡើង​ដោយ​​មិន​បាន​គិតមុន​ (គ្មានការចូលរួមពីខួរក្បាល)។ ដូចនេះ​សកម្មភាព​នេះ​រហ័ស ​និង​អាចការពារសារពាង្គកាយ​ពី​គ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ​ដូចជា​ការ​ប៉ះ​វត្ថុមុតស្រួចឬ​សីតុណ្ហភាពក្ដៅខ្លាំង​។ កន្រ្តាក់ក្បាលជង្គង់ ព្រីចភ្នែក ដក​ដៃចេញពីវត្ថុក្តៅពេក ឬត្រជាក់ពេក។
ឧទាហរណ៍ : នៅពេលយើងជាន់វត្ថុមុតស្រួច យើងដកជើងចេញយ៉ាងរហ័ស។ សកម្មភាព​ប្រព្រឹត្តទៅ​ដូចជា ៖
- នៅពេលដែលយើងប៉ះនឹងវត្ថុស្រួចធ្មួលវិញ្ញាណឈឺចាប់ផ្តើម​បង្កើត​​អាំងភ្លុចប្រសាទ ដែលធ្វើដំណើរតាមខ្នែង វិញ្ញាណនាំ​ចូល​ទៅ​ផ្នែក​​ខ្នងនៃសារធាតុប្រផេះរបស់ខួរឆ្អឹងខ្នង។ អាំងភ្លុចប្រសាទនេះ​ឆ្លង​កាត់​​តាមណឺរ៉ូនភ្ជាប់ នៅក្នុងខួរឆ្អឹងខ្នង ហើយធ្វើដំណើរតាម​ផ្នែក​ចលករ​នៃ​សរសៃប្រសាទឆ្អឹងខ្នង ដែលផ្តើមចេញនៃផ្នែក​ពោះ​នៃ​សារធាតុ​ប្រ​ផេះ។ តាមរយៈណឺរ៉ូនចលករ​អាំងភ្លុច​នេះ​បាន​ទៅ​ភ្ញោច​​​សរីរាង្គ​ប្រតិ​កម្ម​​គឺ​សាច់ដុំជើងឲ្យកន្ត្រាក់ជើងចេញពី​វត្ថុមុត​ស្រួច។ លំនាំ​នេះ​ហៅថា​រ៉េផ្លិច។
- ស្របពេលក្រោយពេលយើងកន្ត្រាក់ជើងចេញពីវត្ថុមុតស្រួច អាំង​ភ្លុច​ប្រសាទមួយចំនួនទៀតឆ្លងកាត់ណឺរ៉ូនភ្ជាប់​មួយទៀតធ្វើ​ដំណើរ​ឡើង​តាម​ខួរឆ្អឹងខ្នងឡើងទៅកាន់ខួរក្បាល។ នៅទីនោះខួរក្បាល​បកស្រាយ​អាំងភ្លុច​ប្រសាទ​នេះ ធ្វើឲ្យយើងដឹងថាមុតវត្ថុមុតស្រួច ហើយបក​ស្រាយ​ថា​មាន​អារម្មណ៍ឈឺចាប់
រ៉េផ្លិច, ខួរឆ្អឹងខ្នង,
.. បរិមណ្ឌលប្រសាទ
ផ្នែកទាំងអស់នៃប្រព័ន្ធប្រសាទរួមបញ្ជូលទាំងសរសៃប្រសាទលលាដ៏ក្បាល និង​​សរសៃ​​ប្រសាទ​​​ឆ្អឹងខ្នងលើកលែងតែខួរក្បាល និងខួរឆ្អឹងខ្នងជា​​បរិមណ្ឌលប្រសាទ។ សរសៃប្រសាទ​​លលាដ៏ក្បាល​​មាន 12 គូដែល​​បែក​​ចេញ​​ពី​​ខួរក្បាល។​ ឯសរសៃប្រសាទឆ្អឹងខ្នងមាន 31 គូ ដែលបែកចេញពី​​ខួរឆ្អឹងខ្នង។ សរសៃប្រសាទឆ្អឹងខ្នងមួយគូៗ បែកខ្នែងមុននឹង​ចូល​ទៅក្នុងខួរឆ្អឹងខ្នងគឺ​ខ្នែង​​វិញ្ញាណ​នាំចូលទៅក្នុងផ្នែកខ្នង​នៃសារធាតុប្រផេះរបស់ខួរឆ្អឹងខ្នង ចំណែក​ខ្នែងចលករ​​នៃសរសៃប្រសាទឆ្អឹងខ្នងនី​មួយ​ៗចាប់ផ្តើមពីពោះរបស់​សារធាតុប្រផេះ
ព័ត៌មានបន្ថែម : សរសៃប្រសាទលលាដ៏ក្បាលមាន ១២ គូលេចចេញ​​ពីផ្នែកបាត​​នៃឆ្អឹងលលាដ៏​ក្បាល។ សរសៃប្រសាទលលាដ៏ក្បាលភាគច្រើន​​ទាក់ទងនឹង​​ការត្រួតពិនិត្យសកម្មភាពសាច់ដុំនិង​​ក្រ​ពេញរបស់សរីរាង្គវិញ្ញាណ​​ដែលស្ថិតនៅក្នុងក្បាល។ សរសៃប្រសាទលលាដ៏ក្បាលទី ១  ២ ​ ៣​    ៦ និង ៨ ជាសរសៃប្រសាទវិញ្ញាណនាំ ទី៩   ១១  និង១២ ជាសរសៃ​​ប្រសាទ​​ចលករ និងទី ៥  ៧ និង១០ ជា​សរសៃប្រសាទចម្រុះ។ ចំណែក​ឯ​សរសៃ​​ប្រសាទ​​ទី១០ ជាសរសៃ​​ប្រសាទដែលលាត​​សន្ធឹង​​ទៅ​​ក្នុង​​​ប្រហោងនៃ​​សារពាង្គកាយ​​(វាទាក់ទង​​នឹង​​សរីរាង្គ​​ផ្សេងៗក្នុងសារពាង្គកាយ​)​។ សរសៃប្រសាទឆ្អឹងខ្នង មាន ៣១គូ មាន​​សរសៃ​​ប្រសាទ ៨គូចេញពីផ្នែកកញ្ចឹងក ១២​​ គូចេញ​​ពី​​ផ្នែក​​ទ្រូង ៥ គូចេញពីផ្នែក​ចង្កេះ ៥ គូ​​ចេញពីផ្នែកត្រគាក និង គូ​​ចេញ​​ពី​​ផ្នែក​​កញ្ចូញ​​គូទ
ណឺរ៉ូន​​ចលករ​​នៃ​​បរិមណ្ឌលប្រសាទ​​ចែក​​ចេញ​​ជា​​ពីរ​​ក្រុម​​គឺ
- ប្រព័ន្ធប្រសាទសូម៉ាទិច មាន​​ណឺរ៉ូនចលករ​​ដែល​​ភ្ជាប់​​មជ្ឈមណ្ឌល​​ប្រសាទ​​ទៅ​​នឹង​​​សាច់ដុំឆ្នូត ឬ សាច់ដុំឆន្ទៈ។ វា​​​ត្រួត​​​ពិនិត្យ និង​​​សម្របសម្រួស​​កម្មភាពឆន្ទ:នៃសារពាង្គកាយដូចជា ការរត់ ការ​សរសេរ ការអានសៀភៅ​​ជាដើម...។ ប្រព័ន្ធប្រសាទសូម៉ាទិចមានសរសៃប្រសាទវិញ្ញាណនាំនិងសរសៃ​​ប្រសាទ​​ចលករ។  តួកោសិកា​​នៃសរសៃប្រសាទទាំងនេះមាននៅក្នុងខួរក្បាលនិង​​ខួរឆ្អឹងខ្នង ហើយអាក់សូន​របស់​​វា​​ពាក់ព័ន្ធ​​ដោយផ្ទាល់ទៅនឹងសាច់ដុំជាប់ឆ្អឹង។
- ប្រព័ន្ធប្រសាទស្វ័យប្រវត្តិ ភ្ជាប់មជ្ឈមណ្ឌលប្រសាទទៅនឹងក្រពេញ សាច់ដុំ​​រលីង និងសាច់​ដុំបេះដូង។ ​វាតម្រូវសកម្មភាពអឆន្ទៈ​​នៃ​​សរីរាង្គខាងក្នុង និងថែរក្សា​​លំនឹង។ ប្រព័ន្ធប្រសាទនេះដើរតួ​សំខាន់ក្នុងតម្រូវដង្ហើម បញ្ចេញ​ចោល របត់ឈាម រំលាយអាហារ ក៏ដូចជាការចញ្ចឹម ការបន្តពូជ និងការ​បន្សុំា​​ទៅ​​នឹងលក្ខខណ្ឌនៃបរិស្ថាន។ សរីរាង្គប្រតិកម្មនៃប្រព័ន្ធប្រសាទស្វ័យប្រវត្ត​​មាន​​​ភីបសាច់​ដុំរលីងនៃផ្នែកខាងក្នុងរបស់សរីរាង្គក្នុង​​សាច់ដុំបេះដូង និង​​ក្រពេញ
ប្រព័ន្ធប្រសាទ​​ស្វ័យប្រវត្តិចែកចេញជាពីរផ្នែក​ដែល​មាន​នាទី​ផ្ទុយ​គ្នា​គឺ
ប្រព័ន្ធប្រសាទសាំប៉ាទិច និងប៉ារ៉ាសាំប៉ាទិច។
- ប្រព័ន្ធប្រសាទសាំប៉ាទិច​ : មាន​​សកម្មភាព​​នៅ​ពេល​មាន​ភាពតាន​តឹង​។
- ប្រព័ន្ធ​ប្រសាទប៉ារ៉ា​សាំ​ប៉ា​ទិច​: បន្ទាប់​ពី​មាន​​ភាព​អាសន្ន​ប្រព័ន្ធ​​ប្រសាទ​​ប៉ារ៉ា​សាំ​ប៉ា​ទិច​​ធ្វើ​ឲ្យ​សារ​ពាង្គ​កាយ​​​ត្រឡប់​ទៅ​រកភាព​ធម្មតា​​វិញ។
ប្រព័ន្ធប្រសាទសាំប៉ាទិច, ប្រព័ន្ធប្រសាទប៉ារ៉ាសាំប៉ាទិច, សាំប៉ាទិច, ប៉ារ៉ាសាំប៉ាទិច, ប្រព័ន្ធប្រសាទសូម៉ាទិច, សូម៉ាទិច,  ប្រព័ន្ធប្រសាទស្វ័យប្រវត្តិ, បរិមណ្ឌលប្រសាទ, សរសៃប្រសាទលលាដ៏ក្បាល, សរសៃប្រសាទឆ្អឹងខ្នង,
.. ថ្នាំនិងប្រព័ន្ធប្រសាទ
អាល់កុល​ពន្យឺត​សកម្មភាព​មជ្ឈមណ្ឌល​ប្រសាទ​ដូច​ជា​ការវិនិច្ឆ័យ ការពិ​ចារណា សតិ​ និង​ការ​ប្រ​មូល​​អារម្មណ៍​ថយចុះ។ នៅពេល​ប្រើ​ប្រាស់​​អាល់កុល​ច្រើន​ហួស​បំផ្លាញ​កោសិកា​ខួរក្បាល និង​ថ្លើម។
កាផេអ៊ីន​បង្កើន​ល្បឿន​សកម្មភាព​នៃ​មជ្ឈមណ្ឌល​ប្រសាទ។ នៅ​​ពេល​​ប្រើ​កាផេអ៊ីន​ច្រើន​ហួស​អាច​បង្កើន​អត្រា​ចង្វាក់បេះដូង និង​បណ្តាល​​ឲ្យ​​រសាប់​រសល់ ​ដំណើរ​ញ័រៗ ដេក​មិន​លក់ ហើយ​កាផេអ៊ីន​អាច​ភ្ញោច តម្រង​នោម​ឲ្យ​ផលិត​ទឹកនោម​ច្រើន។
សារធាតុ​នីកូទីន​បង្កើន​ការ​បញ្ចេញ​អរម៉ូន​អេពីណេព្រីន​បង្កើន​អត្រា​​ចង្វាក់​បេះដូង​ សម្ពាធឈាម​ អត្រាដង្ហើម និង​ការ​​បញ្ចេញ​​ជាតិ​អាស៊ីត​​ទៅ​​ក្នុង​ក្រពះ​។